Voordat ik in september 2024 het vak Leefstijl mocht geven aan de opleiding voor MS-verpleegkundigen, voerde ik binnen het MS Netwerk Midden-Brabant een klein onderzoek uit naar de kennis over leefstijl bij MS onder de aangesloten hulpverleners. Hieruit bleek dat zij behoefte hadden aan duidelijkere kaders en richtlijnen. Dit motiveerde mij om dieper in de beschikbare literatuur te duiken. De inzichten die ik daarbij opdeed, versterkten niet alleen mijn eigen visie, maar vormden ook de basis voor het artikel dat Heidy van Beurden en ik samen schreven voor Medisch Dossier [1].
Lange tijd werd gedacht dat mensen met MS voorzichtig moesten zijn met beweging, maar steeds meer onderzoek en praktijkervaring laten zien dat intensief sporten juist grote voordelen biedt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is hier heel duidelijk over: een chronische ziekte als Multiple Sclerose is geen reden om niet te bewegen, zolang je rekening houdt met je belastbaarheid en eventuele blessures voorkomt [2]. Ook het internationale initiatief MS Brain Health [3] benadrukt het belang van beweging. Zij zien een direct verband tussen cardiovasculaire fitheid, het behoud van hersenvolume en de neurologische reserve – oftewel het vermogen van de hersenen om schade te compenseren.
Daarnaast wordt in de Nederlandse MS-richtlijnen, opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Neurologie en opgenomen in de Richtlijnen Database [4], gesproken over de rol van BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor). Dit stofje, een neurotrofine, is van belang omdat het beschadigde neuronen beschermt en helpt bij herstel. Onderzoek wijst erop dat BDNF minder aanwezig is in de hersenen van mensen met MS, maar dat fysieke activiteit de aanmaak ervan kan stimuleren. De richtlijnen geven echter aan: “In relatie tot onze onderzoeksvraag is dit indirect bewijs en het is nog onduidelijk welke dosering van training nodig is voor deze gunstige effecten.”
Dat intensief sporten juist grote voordelen biedt, wordt ook ondersteund door recent Nederlands onderzoek. Een studie van Erasmus MC in samenwerking met Libra Revalidatie en Audiologie [5], liet zien dat mensen met MS door een gepersonaliseerd trainingsprogramma hun spierkracht, stabiliteit en mentale welzijn verbeterden. Daarnaast toonde promotieonderzoek van het Amsterdam UMC (VUmc) [6] aan dat hardlooptraining een positief effect heeft op cognitieve functies, zoals het ruimtelijk geheugen en de communicatie tussen hersennetwerken. Dit bevestigt dat beweging niet alleen fysiek, maar ook neurologisch een verschil kan maken.
Zelf ervaar ik dagelijks de voordelen van intensief sporten. Daarom wil ik dit bewustzijn vergroten: laten we niet alleen denken aan fysiotherapie, maar mensen met MS ook stimuleren om een sport te vinden waar ze enthousiast van worden. Sporten als klimmen laten zien hoe kracht, balans en focus elkaar versterken. Dit is ook waarom ik het Klim-evenement voor mensen met MS organiseer, mogelijk gemaakt door Neoliet Tilburg en ondersteund door MS Netwerk Midden-Brabant.
Het was een genoegen om met mijn oud-collega van de Digitale Buddy, Heidy van Beurden, samen te werken aan dit artikel. Ik hoop dat steeds meer mensen beweging niet als een beperking zien, maar als een krachtig middel om grip te houden op hun gezondheid.
Wil je hier meer over lezen? Bekijk dan het volledige artikel in Medisch Dossier onder aan deze pagina.
Referenties:
📌 1.) Medisch Dossier, jaargang 27, nummer 1: Juist wél actief bewegen bij MS – Medisch Dossier
📌 2.) WHO guidelines on physical activity and sedentary behaviour: https://www.who.int/publications/i/item/9789240015128
📌 3.) MS Brain Health: https://www.msbrainhealth.org/
📌 4.) MS-richtlijnen, Nederlandse Vereniging voor Neurologie: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/ms
📌 5.) Erasmus MC & Libra Revalidatie en Audiologie onderzoek: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35528146/
📌 6.) Amsterdam UMC onderzoek: https://www.amsterdamumc.org/nl/research/signaalstoffen-in-de-hersenen-en-cognitie-bij-ms.htm
Geef een reactie